عطر و بوی زعفران به علت وجود اسانس بی رنگ تروپن دار و یک ترکیب اکسیژن دار و همراه با سینئول به نام سافرانال می باشد. طعم زعفران مربوط به هیتروزید تلخ پیکروکروسین است. رنگین بودن زعفران مربوط به وجود ماده ای به نام کروسین می باشد.زعفران، گیاهی است چند ساله که دارای پیاز می باشد این پیاز دارای غلاف قهوه ای رنگی است. این گیاه در جنوب غربی آسیا، جنوب اسپانیا و جنوب اروپا روییده می شود. دارای ساقه و شش گلبرگ بنفش رنگ و ۳ رشته کلاله قرمز رنگ می باشد.
قسمت مورد استفاده گیاه زعفران کلاله نارنجی رنگ گل آن می باشد. کلاله زعفران حاوی چربی، املاح معدنی و موسیلاژ است. تکثیر زعفران منحصرا توسط غده زیر زمینی بنه (کورم) متداول است.
نکاتی در مورد زعفران
زعفران ماده غذایی با ارزشی است که به مقدار کم از گیاه زعفران بدست می آید در واقع از هر ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار گیاه زعفران، حدود ۵ کیلوگرم گل زعفران بدست می آید که وزن ۵ کیلوگرم زعفران تازه بعد از خشک شدن به یک کیلوگرم می رسد.
نگهداری از زعفران:
زعفران را باید دور از نور و رطوبت نگهداری کرد زعفران را درظروف شیشه ای یا فلزی دربسته نگهداری نمایید.
توجه داشته باشید اسانس زعفران قابل تبخیر شدن است، بنابر این درب ظرف زعفران را ببندید درصورت باز ماندن درب ظرف زعفران اثرات داروئی و کیفیت آن کاهش می یابد.
مصارف زعفران:
زعفران به مواد غذایی عطر و رنگ مخصوص می دهد و به همین جهت از زعفران در صنایع غذایی مانند سوسیس سازی، در شیرینی سازی مانند تهیه پودرهای کیک، در داروسازی مانند داروهای ضدافسردگی، در نساجی مانند رنگ کردن پارچه های ابریشمی ، بعنوان طعم دهنده طبیعی و در صنایع لبنی و غیره استفاده می شود.
طرز استفاده:
از زعفران می توان به شکل های مختلف استفاده کرد:
دم کرده زعفران یا چای زعفران: ۲ گرم زعفران را در یک لیتر آب جوش ریخته و به مدت نیم ساعت روی آتش بسیارملایم بگذارید تا دم بکشد.
گرد زعفران: زعفران را در فر با حرارت ۲۵ درجه سانتی‌گراد خشک کرده و سپس آسیاب کنید و از الک خیلی ریز در کنید تا گرد نرمی به‌دست آید.
نکته مهم:
هیچ گاه زعفران را با شکر، پودر قند و یا قند نسابید، زیرا موقع دم کردن، ابتدا رنگ خوبی به شما می دهد، ولی بعد از مدتی زعفران شما یک زعفران کاملا بیرنگ خواهد بود.
در مورد دم کردن زعفران:
همه به طور معمول زعفران را با آب جوش حل کرده و میگذارند که دم بکشد، ولی یک روش دیگر رو هم امتحان کنید. زعفران را در لیوانی ریخته و تکه کوچکی یخ روی آن بیندازید و اجازه دهید تا یخ در دمای محیط ذوب شود. رنگی که از این نوع دم کردن به دست می آورید، رضایت بخش است.
